Aan het begin van mijn leven mocht ik al vroeg kennismaken met de eindigheid van het leven. Ik was net 7 jaar toen wij als gezin de zorg voor mijn oma op ons gingen nemen na het overlijden van opa. Ik ging wonen in hetzelfde huis als mijn oma, daar waar mijn moeder ook was opgegroeid. Mijn oma had 11 kinderen gebaart, twee mannen overleefd en veel zorg gegeven aan haar familie; ook tijdens de tweede wereldoorlog. Ik heb veel gesprekken met oma gehad aan de keukentafel. Ik heb haar tranen gezien om het verlies van haar twee mannen van wie ze veel te vroeg afscheid moest nemen. Ik heb haar worsteling gezien als het gaat om het opgeven van haar zelfstandigheid. Ik heb haar pijn gezien als het gaat om de lichamelijke aftakeling in de vorm van staar en tia’s.
Maar wat ik ook zag was haar levenskracht en haar liefde voor haar kinderen en kleinkinderen. Zij was dankbaar voor hetgeen er was in haar leven. Zij woonde in het voorste gedeelte van het huis met haar eigen slaapkamer met badkamer, keuken en huiskamer. Ik woonde samen met mijn ouders en zus in het achterste deel van het huis en boven. Oma hoefde hierdoor niet naar een verzorgingshuis en ervaarde de gezelligheid van het samen – maar toch apart- wonen. Toch was oma ook eenzaam, al liet ze dit niet merken.
Ik heb dertien jaar van mijn leven op deze manier gewoond. Alhoewel ik de laatste jaren ook veel tijd doorbracht in mijn studentenstad. Oma leefde in haar laatste levensfase, daar waar ik aan het begin stond van mijn leven. Zij liet mij zien dat diverse emoties naast elkaar konden bestaan. Het verdriet om het verlies, naast de dankbaarheid voor het huidige leven. De stilte van de eenzaamheid, naast het enorm kunnen genieten van gezelschap. Het lastig accepteren van lichamelijk ongemakken naast het omarmen van de zorg door haar eigen dochter, mijn moeder. Het gemis van het verleden, maar vooruit kunnen kijken naar de mooie gebeurtenissen.
Van het concert des levens heeft niemand een program. Geniet van het leven, het duurt maar even. De liefde voor familie heeft haar hart doen kloppen. Totdat haar hart stopte op 85-jarige leeftijd waardoor ze vredig in slaap viel en weer terugkeerde naar haar twee geliefde mannen.
Het leven van onze dierbaren mogen we blijven herinneren. Nu ik zelf ouder mag worden, en ouder ben van twee dochters, worden de herinneringen aan die keukentafelgesprekken misschien nog wel intenser. Haar onvoorwaardelijke liefde, haar levenskracht en vreugde zitten in mijn rugzak. En als we nu thuis samen zingen en dansen, dan kan ik alleen maar heel bewust genieten van dat moment. Die gesprekken hebben mij geleerd dat het leven nu is, samen met degene die je liefhebt zolang dat kan. Het leven is niet altijd makkelijk. Juist daarom mogen we bewust genieten van die momenten van samenzijn en vreugde. Leven in liefde.
